Franz Xaver Gerl: * 30 november 1764 in Andorf, Opper-Oostenrijk, † 9 maart 1827 in Mannheim, Duitsland. Zanger (bas) en componist. Zoon van een schoolmeester en organist; in 1777 altkoorzanger in Salzburg, waar hij waarschijnlijk een leerling van L. Mozart was; van 1778 tot 1782 aan het Salzburger Gymnasium, waarna hij logica en natuurkunde aan de universiteit studeerde; vanaf 1785 maakte hij carrière in het theater, eerst als bas in het theatergezelschap van Ludwig Schmidt in Erlangen, Duitsland, en in 1786 bij een Rijnlands gezelschap (voornamelijk in komische rollen, met een hoofdrol als Osmin); in 1787 in het gezelschap van E. Schikaneder in Regensburg, Duitsland; van 1789 tot 1793 in het Freihaustheater aan de Wieden in Wenen, waar hij werkte als zanger en huiscomponist. Hij zong Sarastro (zijn eerste vrouw Barbara was Papagena) in W. A. Mozarts Die Zauberflöte tijdens de première in 1791. Deze was een vriend van Mozart en schreef in datzelfde jaar de aria “Per questa bella mano” K. 612 voor hem. Van 1794 tot 1801 trad hij op in het Theater van Brno; van 1802 tot 1826 was hij lid van het Nationaal Theater van Mannheim, waar hij ook als acteur werkte. Zijn Singspiele schreef hij grotendeels in samenwerking met de tenor B. Schack. Mozarts tweede huwelijk was met Magdalene (geboren Reisinger), een nicht van zijn eerste vrouw Barbara.

HERDENKINGSGEDENKINGEN
Gedenkteken in Andorf

Het werk van het kunstenaarsechtpaar Franz en Barbara Gerl wordt gekenmerkt door hun trouwe dienst aan W.A. Mozart en zijn werk.
(Prof. Alfred Orel)
Franz Xaver Gerl, geboren in 1764 in Andorf, als zoon van een schoolmeester en organist, studeerde in Salzburg en werd bassist en componist. Zijn vrouw Barbara, geboren Reisinger, eveneens zangeres, behoorde tot Mozarts goede vrienden. Mevrouw Gerl haalde de aarzelende Mozart over om de compositie van “Die Zauberflöte” op zich te nemen. Het is dan ook geen wonder dat Mozart de vocale rol van Sarastro aanpaste aan de stem van zijn succesvolle vriend, de bassist. Bij de première van “Die Zauberflöte” in het Theater auf der Wieden in Wenen zong Franz Gerl Sarastro en Barbara Gerl Papagena. Franz Gerl vertolkte ook de hoofdrollen van Osmin, Don Giovanni en Figaro in andere opera’s van Mozart. Het feit dat Gerl de baspartij in Mozarts Requiem zong op Mozarts sterfbed (4 december 1791), getuigt van de vriendschap die tot aan zijn dood duurde.

[Bovenstaande tekst is gebaseerd op historische documenten]

WERK
Singspiele (De domme tuinman uit de bergen, of De twee Antons; Jacob en Nannerl, of De aangename droom; De verborgen dingen; Wat doet Anton in de winter?; Don Quichot en Sancho Panza; De Steen der Wijzen of Het Tovereiland; Anton aan het hof of De naamdag).

Vielseitiges Profil

Musiklexikon.at

Johann Baptist Henneberg (* 5 december 1768 in Wenen; † 27 november 1822 in Wenen) was een Oostenrijkse componist, pianist, organist en kapelmeester.

Henneberg was van 1790 tot 1801 kapelmeester aan het Freihaustheater en vervolgens tot 1803 aan het Theater an der Wien. Later werd hij organist van prins Nicolaas II Esterházy de Galantha in Eisenstadt, waar hij ook operavoorstellingen dirigeerde. Vanaf 1814 was Henneberg koorleider aan de Hofkirche in Wenen en van 1818 tot 1822 tevens organist van het Keizerlijk Hoforkest.

Henneberg speelde een sleutelrol in de productie van Mozarts opera Die Zauberflöte. Nadat Mozart de première op 30 september en 1 oktober 1791 had gedirigeerd, dirigeerde Henneberg ook de daaropvolgende uitvoeringen. Henneberg creëerde zelf ook enkele opera’s, die destijds zeer populair waren.

In 1797 componeerde hij samen met Ludwig van Beethoven Menuetten en Duitse Dansen voor een gemaskerd bal van de Pensioenvereniging van Beeldende Kunstenaars, die op 26 november 1797 in de Grote Redoutenzaal van de Weense Hofburg werden opgevoerd.

Johann Baptist Henneberg – Wikipedia